HERSENLETSEL over deze aandoening

Als we spreken over hersenletsel wordt er een onderscheid gemaakt tussen aangeboren en niet-aangeboren hersenletsel (NAH). Niet-aangeboren of verworven hersenletsel is iedere vorm van hersenletsel die zich heeft voorgedaan na de geboorte. Het kan gaan om infectieziekten in de hersenen, gebrek aan zuurstof naar de hersenen, aneurysma (een plaatselijke verwijding of uitstulping van een bloedvat), hersentumor of trauma aan het hoofd.

Bij NAH onderscheiden we hersenletsel door oorzaken van buitenaf (bijvoorbeeld een verkeersongeluk, een klap op iemands hoofd of val van de trap); dit noemen we traumatisch hersenletsel. Hersenletsel door een aandoening of proces in het lichaam (scheur in een bloedvat of een bloedprop in de hersenen) noemen we niet-traumatisch hersenletsel.

De meest voorkomende oorzaken van niet-aangeboren hersenletsel zijn:

• beroerte (CVA)   
• TIA (Transient Ischemic Attack), tijdelijke afsluiting van een bloedvat in de hersenen door een bloedprop
• traumatisch hersenletsel 
• hersentumoren
• hersenkneuzing (contusio cerebri)
• hersenvliesontsteking (meningitis)
• zuurstoftekort

Traumatisch hersenletsel is een specifieke naam voor schade als gevolg van trauma aan het hoofd. Veelvoorkomende oorzaken zijn ongelukken met motorvoertuigen, geweld, vallen en verwondingen door sporten. 

De ernst van traumatisch hersenletsel varieert van
licht:

• tijdelijk geheugenverlies;
• verwardheid;
• tijdelijk verlies van bewustzijn;
• andere lichte symptomen.

tot ernstig:

• een langere tijd bewusteloos zijn;
• langere tijd geheugenverlies na het ongeval;
• problemen met zien;
• uitval van een arm of been;
• gehele of gedeeltelijke verlamming;
• andere ernstige symptomen.

Afhankelijk van de ernst en het soort hersenletsel hebben mensen met traumatisch hersenletsel een grote kans op verdere problemen, waaronder:

• problemen met bewegen en het geheugen;
• gevoelsstoornissen (minder of juist overgevoelig voor pijn, warmte, kou);
• gedragsveranderingen (remmingen verdwijnen, emotioneel anders reageren, onzeker of gefrustreerd zijn, last hebben van stemmingswisselingen, etc.).

Een van de meest voorkomende en hinderlijke gevolgen van traumatisch hersenletsel zijn problemen met de beweging, bijvoorbeeld verhoogde spierspanning of spasticiteit. Spasticiteit is een bewegingsstoornis waarbij de spieren gespannen, stijf en moeilijk aan te sturen zijn.^1,2

Jaarlijks worden ongeveer 140.000 Nederlanders getroffen door hersenletsel.⁵

Er is onvoldoende onderzocht hoe vaak spasticiteit zich ontwikkelt bij mensen met niet-aangeboren hersenletsel. Schattingen van de ontwikkeling van spasticiteit lopen uiteen van 13 tot 63% van alle patiënten met hersenletsel.^2,3

Naar schatting 5% van alle traumatisch hersenletsel wordt geclassificeerd als ernstig. Er wordt geschat dat contracturen (misvormingen van de spieren) door spasticiteit voorkomen bij maximaal 85% van de mensen met ernstig traumatisch hersenletsel.⁴

Hersenletsel kan de zenuwsignalen tussen de hersenen en de spieren verstoren. Hierdoor kunnen veranderingen optreden in spierspanning, motoriek, gevoel en reflexen. Meestal ontwikkelt spasticiteit zich niet meteen na het ontstaan van het letsel, maar in de zes maanden daarna. In het eerste jaar kan de spierspanning drastisch veranderen.

Het optreden van spasticiteit na matig/ernstig hersenletsel kan het revalidatietraject behoorlijk belemmeren. Daarnaast kan uitstel van behandeling voor de spasticiteit leiden tot hinderlijke orthopedische problemen (problemen aan spier-, pees- en/of botstructuren en bijvoorbeeld ook contracturen) veroorzaakt door verhoogde spierspanning.