BEROERTE (CVA) over deze aandoening

Wat is een beroerte (CVA)?
Wat is de oorzaak van een beroerte?
Wat zijn de risicofactoren voor een beroerte?
Wat zijn de symptomen van een beroerte?
Hoe wordt de diagnose beroerte gesteld?
Spasticiteit en beroerte
Behandeling van spasticiteit

WAT IS EEN BEROERTE?

Een beroerte is een mogelijk levensbedreigende aandoening die wordt veroorzaakt door een verstoring van de bloedtoevoer naar de hersenen. Als de bloedtoevoer wordt onderbroken, beginnen de hersencellen af te sterven. Dit kan op zijn beurt leiden tot hersenletsel, invaliditeit en mogelijk overlijden.

Wanneer hersencellen afsterven, kunnen functies die door dat gebied van de hersenen worden gecontroleerd, verloren gaan. Deze functies zijn onder andere:

• spraak
• beweging
• geheugen

De invloed die een beroerte op u heeft, is afhankelijk van waar de beroerte zich voordoet in de hersenen en hoe groot de schade aan de hersenen is.¹

Van alle neurologische aandoeningen is een beroerte een van de belangrijkste oorzaken van invaliditeit bij volwassenen.¹ Een beroerte kan leiden tot ernstige spasticiteit, waarbij de spieren strak aangespannen en stijf kunnen voelen, wat uw normale bewegings- en houdingspatroon kan verstoren.

Wist u dat elk jaar ongeveer 1,1 miljoen mensen in Europa een beroerte² krijgen; wereldwijd gaat het om 15 miljoen mensen. Van deze 15 miljoen raakt 5 miljoen blijvend invalide.¹² Bij maximaal 13% van de mensen die een beroerte krijgt, ontwikkelt zich ernstige invaliderende spasticiteit.^6,7

Gelukkig zijn er behandelingen die de impact van spasticiteit bij veel mensen kunnen verminderen.

Terug naar boven

WAT IS DE OORZAAK VAN EEN BEROERTE?

Beroertes worden veroorzaakt door een onderbreking van de bloedstroom naar de hersenen. Er zijn twee soorten beroertes: herseninfarct en hersenbloeding.¹

• Herseninfarct
  Een bloedvat in de hersenen raakt vernauwd of verstopt door een stolsel. De hersencellen krijgen onvoldoende of geen zuurstof meer en sterven af. Dit type beroerte is verantwoordelijk voor 87% van alle gevallen.
• Hersenbloeding
  Er ontstaat plotseling een scheurtje in een bloedvat in de hersenen. Het bloed kan in en rondom de hersenen stromen en hersencellen beschadigen.

Er is een gerelateerde aandoening die bekendstaat als een 'transient ischemic attack' (TIA) - soms ook wel een 'miniberoerte' genoemd. Dit wordt veroorzaakt door een tijdelijke onderbreking van de bloedtoevoer naar de hersenen.

Een TIA veroorzaakt dezelfde symptomen als een beroerte, maar de effecten zijn meestal slechts tijdelijk en duren meestal minder dan vijf minuten.^1,5 Als u denkt dat u een TIA heeft of heeft gehad, zoek dan direct medische hulp. Een TIA kan een voorbode zijn voor een herseninfarct, met blijvende hersenschade.^1,5

Terug naar boven

WAT ZIJN DE RISICOFACTOREN VOOR EEN BEROERTE?

• Leeftijd: het risico op een beroerte neemt toe na de leeftijd van 55 jaar.
• Geslacht: vrouwen krijgen vaker een beroerte dan mannen, vooral omdat ze langer leven.
• Ras en etniciteit: mensen van Aziatische, Afro-Amerikaanse en Latijns-Amerikaanse afkomst hebben een hoger risico op een beroerte dan mensen van Europese afkomst.
• Erfelijke aanleg: hart- en vaatziekten binnen de familie

Terug naar boven

WAT ZIJN DE SYMPTOMEN VAN EEN BEROERTE?

Een beroerte is altijd een medisch noodgeval. Als u vermoedt dat u een beroerte heeft, moet u onmiddellijk medische hulp inroepen, ook als de symptomen al afnemen terwijl u wacht op hulp. Ambulancemedewerkers zijn getraind in het herkennen en behandelen van een beroerte en brengen mensen met een vermoedelijke beroerte naar het ziekenhuis.

Terug naar boven

HOE WORDT DE DIAGNOSE BEROERTE GESTELD?

Er zijn een aantal tests die kunnen worden uitgevoerd voor de diagnose van een beroerte en voor het bepalen van het risico op een beroerte.⁵ Deze omvatten een volledig lichamelijk onderzoek en bloedtests om de bloedsuikerspiegel en het cholesterolgehalte te bepalen.

Er zijn ook een aantal gespecialiseerde tests voor het stellen van de diagnose beroerte of het screenen op het risico op een beroerte. Daartoe behoren mogelijk:

• Een CT-scan (computertomografie) is een beeldvormend onderzoek waarbij gebruik gemaakt wordt van röntgenstralen. De scan combineert meerdere beelden om een 3D-beeld van de hersenen te maken dat kan worden gebruikt om te bepalen of en waar een beroerte heeft plaatsgevonden in de hersenen.
• Een MRI-scan (beeldvorming met magnetische resonantie) maakt gebruik van zowel een sterk magneetveld als radiogolven om een gedetailleerder beeld van de binnenkant van uw lichaam te krijgen. Vanwege dit grotere detailniveau kan een MRI-scan precies aantonen waar in de hersenen precies het infarct of de bloeding zit. MRI-scans worden ook gebruikt om te zien of iemand een TIA heeft gehad.
• Bij een echografie van de halsslagaders wordt gebruikgemaakt van hoogfrequente geluidsgolven om te bepalen of er verstoppingen of vernauwingen zijn in de halsslagaders die naar de hersenen leiden.
• Een cerebrale angiografie is een röntgenonderzoek van de hersenbloedvaten, waarbij contrastvloeistof wordt ingespoten via een katheter (dun slangetje) in de liesslagader om te controleren op afwijkingen of blokkades in de bloedvaten in het hoofd- en halsgebied.
• Met een echo(cardio)grafie kan de vorm, grootte en het functioneren van het hart worden onderzocht met behulp van ultrageluidsgolven om te zien waar het probleem zich voordoet.

Terug naar boven

SPASTICITEIT EN BEROERTE

Als u een beroerte heeft gehad, kunt u last krijgen van spasticiteit. Het kan enkele dagen tot wel 1,5 jaar na een beroerte duren voordat spasticiteit zich openbaart.¹³
Spasticiteit na een beroerte wordt veroorzaakt door schade of letsel aan het gedeelte van het centrale zenuwstelsel (de hersenen of het ruggenmerg) dat de vrijwillige bewegingen aanstuurt. 

Bij een beroerte sterven sommige hersencellen in bepaalde gebieden af als gevolg van een onderbreking van de bloedtoevoer naar dit gebied. Door deze schade worden belangrijke signalen tussen het zenuwstelsel en de spieren onderbroken, waardoor er een onbalans ontstaat die de spieractiviteit of -spasmen verhoogt. Dit wordt spasticiteit genoemd. De veranderingen in de hersenen kunnen de stroom van berichten tussen de hersenen en de spieren onderbreken, wat kan leiden tot lichte of ernstige spasticiteit, gekenmerkt door stijfheid en spasmen van de spieren. Dit kan leiden tot een gebalde vuist, een gebogen elleboog, een arm die tegen de borst is gedrukt, een stijve knie of een gestrekte voet.¹

Spasticiteit na een beroerte kan beweging, houding en evenwicht bemoeilijken. Het kan uw vermogen beperken om een of meer ledematen te bewegen of om één kant van uw lichaam te bewegen. Soms is de spasticiteit zo ernstig dat het dagelijkse activiteiten in de weg staat en het slaappatroon en/of de persoonlijke verzorging verstoort.

Tot wel 43% van de mensen die een beroerte hebben gehad, heeft enige mate van spasticiteit (stijve en gespannen spieren), variërend van licht tot ernstig.^4,6,7,8-10 Er zijn verschillende behandelingsmogelijkheden voor spasticiteit na een beroerte. Deze kunnen de impact van spasticiteit verminderen en de kwaliteit van leven voor veel mensen verbeteren.

Terug naar boven

Het is bewezen dat spasticiteit na een beroerte een negatieve invloed heeft op de kwaliteit van leven voor mensen met deze aandoening en hun verzorgers.

impact van spasticiteit na een beroerte
op de patiënt

*ten opzichte van patiënten met een beroerte zonder spasticiteit

Behandeling van spasticiteit

Als u een beroerte heeft gehad en u ten gevolge daarvan een bepaalde mate van spasticiteit ervaart, is het belangrijk om te weten dat er behandelingen voor bestaan. Veel mensen kunnen hun spasticiteit onder controle houden door middel van het innemen van medicijnen, fysio- en ergotherapie, of injectietherapie, maar er zijn mensen voor wie deze behandelingen niet goed genoeg werken of die onverdraaglijke bijwerkingen ervaren.

Als behandelingen met pillen of injecties niet voor voldoende verlichting van uw gegeneraliseerde spasticiteit (spasticiteit in meerdere ledematen) zorgen of als deze behandelingen onaangename bijwerkingen veroorzaken, praat dan met een specialist op het gebied van spasticiteit over een mogelijke behandeling met een baclofenpomp, oftewel intrathecale baclofen (ITB)-therapie*.

* Wanneer we het hebben over ITB-therapie, bedoelen we intrathecale baclofen (een spierontspannend geneesmiddel) die wordt toegediend door een intrathecale medicijnpomp. Medtronic levert alleen de intrathecale medicijnpomp en de katheter; de intrathecale baclofen wordt geleverd door een extern bedrijf.

Terug naar boven