Wat is een shunt voor een waterhoofd?

Shunts worden al decennialang gebruikt voor de behandeling van een waterhoofd (ook hydrocephalus of hydrocefalie genoemd). Ze voeren overmatig hersenvocht af naar een ander deel van het lichaam.

Hoe werkt een shunt?

Een shunt bestaat meestal uit twee katheters en een éénrichtingsklep. De klep reguleert de hoeveelheid, de stroomrichting en de druk van het hersenvocht dat uit de hersenholtes (ventrikels) vloeit.

Als de druk van het hersenvocht in de hersenen stijgt, opent de éénrichtingsklep zich en wordt de overmatige vloeistof afgevoerd naar een lager gelegen holte.

De vloeistof wordt normaal gesproken geshunt (afgevoerd) door middel van een van de volgende shunttypen:

• Een ventriculoperitoneale (VP-)shunt voert vloeistof af van de hersenventrikels naar de buik.
• Een ventriculoatriale (VA-)shunt voert vloeistof af van de hersenventrikels naar een hartkamer.
• Een lumboperitoneale (LP-)shunt voert vloeistof af van de onderrug naar de buik.

Shuntkleppen met vaste en instelbare druk

Er zijn verschillende soorten shuntkleppen. De twee meest gebruikte zijn:

• Kleppen met vaste druk – Deze kleppen regelen de stroomsnelheid van het hersenvocht op basis van een vooraf ingestelde druk.
• Kleppen met instelbare druk – Deze kleppen regelen de stroom van het hersenvocht op basis van een instelbare druk. Uw arts kan met speciaal hiervoor ontworpen magnetische hulpmiddelen van buitenaf de druk van de geïmplanteerde instelbare klep wijzigen tijdens een controle. U hoeft geen chirurgische ingreep te ondergaan.

Overmatige afvoer beperken met een sifonsysteem

De beide kleptypen kunnen voorzien zijn van een sifonsysteem, dat beschermt tegen het te veel afvoeren van hersenvocht als gevolg van zwaartekracht. Wanneer iemand rechtop staat of zit kan door zwaartekracht meer hersenvocht afgevoerd worden.

Uw arts kiest een klep op basis van het soort hydrocephalus en eventuele andere aandoeningen die u (uw kind) heeft.

Kleppen met een reservoir

Sommige kleppen zijn voorzien van een reservoir, dat voor verschillende doelen gebruikt kan worden. Via het doorspoelen van het reservoir kan uw neurochirurg de werking van de shunt testen. Hij of zij kan ook via het reservoir hersenvocht afnemen om te laten onderzoeken in het laboratorium.

Detail - Indrukken van de klep voor het testen van de werking van de shunt

Detail - Afname van hersenvocht voor laboratoriumonderzoek

Katheters

Voor de behandeling van niet-communicerende (obstructieve) hydrocephalus moet een katheter in het hersenventrikel geplaatst worden. Bij communicerende (niet-obstructieve) hydrocephalus kan het hersenvocht van de hersenventrikels of het lage deel (lumbaal) van de wervelkolom naar een andere holte in het lichaam ‒ meestal de buikholte (peritoneale holte) ‒ afgevoerd worden. Lumboperitoneale (LP-)shunts worden meestal (maar niet uitsluitend) gebruikt bij volwassenen.

Volgende: Strata-kleppen