Wat is hartfalen?

Hartfalen treedt op wanneer het hart niet voldoende bloed door het lichaam kan pompen. Als gevolg daarvan hoopt zich vocht op in de benen, longen en andere weefsels in het lichaam.

Wat is hartfalen?

Hartfalen, ook bekend als congestief hartfalen, is een aandoening of een verzameling van symptomen waarbij het hart onvoldoende bloed door het lichaam pompt.

Oorzaken van hartfalen

Hartfalen ontwikkelt zich meestal langzaam na letsel aan het hart. Voorbeelden van letsel zijn onder andere een hartaanval, te veel spanning op het hart door een jarenlange, onbehandelde hoge bloeddruk of een zieke hartklep.

Veelvoorkomende oorzaken van hartfalen zijn onder andere:

• aandoening van de kransslagaders (coronaire hartziekte)
• eerdere hartaanval (myocardinfarct)
• hoge bloeddruk (hypertensie)
• hartklepaandoening
• aangeboren hartwijking (d.w.z. een aandoening waar u mee geboren bent)
• vergroot hart (cardiomyopathie)
• ontsteking van de binnenwand van het hart (endocarditis)
• ontsteking van de hartspier (myocarditis)
• diabetes

Symptomen van hartfalen

De symptomen van hartfalen zijn niet altijd duidelijk. Sommige mensen hebben in de heel vroege fase van hartfalen helemaal geen symptomen. Anderen doen symptomen als vermoeidheid of kortademigheid misschien af als tekenen van ouderdom.

Soms zijn de symptomen van hartfalen echter duidelijker. Het hart is niet in staat op efficiënte wijze bloed door het lichaam te pompen en uw organen (bijvoorbeeld uw nieren en hersenen) van bloed te voorzien. Daardoor kunt u een aantal symptomen ervaren, waaronder:

Vergevorderd hartfalen

Hartfalen is helaas een progressieve ziekte, dat wil zeggen, de ziekte kan in de loop der tijd, zelfs bij inname van de aanbevolen medicijnen, erger worden. De ziekte is bij ca. 10% van de mensen die aan hartfalen lijden, al vergevorderd.¹ De medicijnen en de aanpassing van de levensstijl zijn voor veel patiënten niet meer voldoende om de ziekte onder controle te houden. Dat zou het moment kunnen zijn waarop andere vormen van behandeling, zoals het implanteren van een steunhart (Left Ventricular Assist Device, LVAD) nodig kunnen zijn.

Risicofactoren voor hartfalen

Sommige mensen hebben een grotere kans op het ontwikkelen van hartfalen dan anderen. Niemand kan voorspellen wie hartfalen ontwikkelt, maar er zijn een aantal risicofactoren bekend. Zich bewust zijn van de risicofactoren en het raadplegen van een arts voor een vroege behandeling is raadzaam bij hartfalen. De risicofactoren van hartfalen zijn onder andere:

• hoge bloeddruk (hypertensie)
• hartaanval (myocardinfarct)
• hartklepafwijkingen
• vergroot hart (cardiomyopathie)
• voorgeschiedenis van hartaandoeningen in de familie
• diabetes

Verschil hartaanval en plotselinge hartstilstand

Een hartaanval, of hartinfarct, is het gevolg van een verstoppingsprobleem in de bloedvaten van het hart. Een plotselinge hartstilstand is een probleem met de elektrische geleiding van het hart.

Een hartaanval en hartfalen zijn risicofactoren voor het ontstaan van tachycardie (te snelle hartslag) en een plotselinge hartstilstand.

Diagnose hartfalen

Alleen uw arts kan u vertellen of u hartfalen heeft en hoever de aandoening gevorderd is. Hij of zij bekijkt uw medische voorgeschiedenis, waaronder uw eerdere en huidige ziekten, het voorkomen van hartaandoeningen in de familie en uw leefstijl. Als onderdeel van het lichamelijke onderzoek controleert hij/zij uw hart, longen, buik en benen op tekenen van hartfalen.

Om de diagnose hartfalen uit te sluiten of te bevestigen, kan uw arts één of meerdere van de volgende diagnostische tests uitvoeren:

• echocardiogram
• elektrocardiogram (ECG)
• röntgenopnamen van de borst
• inspanningstest
• hartkatheterisatie

Als u hartfalen heeft, kan uw arts gedurende langere tijd uw ejectiefractie in de gaten houden. De ejectiefractie is het percentage bloed dat bij elke hartslag uit het hart gepompt wordt. Het is een belangrijke indicatie voor de gezondheid van uw hart en wordt regelmatig door artsen gebruikt om te bepalen hoe goed de pompfunctie van uw hart is.

Animatie over hartfalen en het krijgen van een CRT-pacemaker of -defibrillator

Volgende: Behandelingsopties