Zrozumieć otyłość

Otyłość ma wiele przyczyn. Wiele z nich może Cię zaskoczyć.

Otyłość to złożona choroba. Uwarunkowana jest czynnikami fizjologicznymi, środowiskowymi, genetycznymi, ekonomicznymi, społecznymi i psychologicznymi. Wielu z nich osoby cierpiące na otyłość nie mogą w pełni kontrolować^1,2,3.

obese woman Infront of obesity contributors illustration

Przyczyny otyłości

Otyłość jest powszechnie uznawana za chorobę przewlekłą, jednak mimo to wpływ na nią mają różne czynniki, spośród których wielu nie można kontrolować. Otyłość uwarunkowana jest czynnikami fizjologicznymi, środowiskowymi, genetycznymi, ekonomicznymi, społecznymi i psychologicznymi. Wielu z nich osoby cierpiące na otyłość nie mogą w pełni kontrolować^1,2,3.

Obalanie mitów o otyłości

Otyłości towarzyszą błędne przekonania, dyskryminacja i stygmatyzacja. Ważne jest, co sądzi o niej opinia publiczna i jak ją traktuje.⁶

Sprawdźmy, co na temat mitów dotyczących otyłości mówi nauka.

Mit: otyłość to skutek błędnych wyborów osobistych

Nie jest tak, że za otyłość odpowiadają wyłącznie niezdrowe środowisko żywieniowe i niesprzyjające warunki życiowe, na które wpływ mają czynniki polityczne, komercyjne, ekonomiczne, społeczne i kulturowe^1,2,3.

Jednak gdy błędne wybory spotykają się z indywidualnymi predyspozycjami do otyłości — natury biologicznej, psychologicznej, społecznej i ekonomicznej — to takowa przypadłość może się pojawić⁵.

Zwykle przyczyny otyłości są różne u różnych osób. Na większość z tych przyczyn osoby cierpiące na otyłość nie mają wpływu⁵.

obese man thinking about healthy choices

Mit: aby schudnąć, wystarczy więcej ćwiczyć

Kiedy chudniesz i starasz się utrzymać wypracowane rezultaty, w organizmie następują zmiany oddziałujące na hormony bezpośrednio powiązane z masą Twojego ciała^6,7,8,9.

Zmiany te mogą oznaczać, że aby osiągać te same efekty, musisz jeść jeszcze mniej i ćwiczyć jeszcze więcej^7,10. Jednocześnie hormony zwiększają Twój apetyt, przez co w trakcie jedzenia uczucie sytości pojawia się później^10,11.

W miarę jak tracisz na wadze, Twoje ciało opiera się dalszemu gubieniu kilogramów i stara się je odzyskać. Robi wszystko, żeby Twoja masa wróciła do początkowej, czyli wyższej^7,8,12.

Wydaje się, że po schudnięciu Twoje ciało w końcu przyzwyczai się do nowej wagi, jednak to nieprawda^8,11. Nawet jeśli częściowo lub całkowicie wrócisz do swojej starej wagi, Twój metabolizm zwolni na co najmniej 6 lat. Oznacza to, że do codziennego funkcjonowania będziesz potrzebować mniej kilodżuli (>2000 dziennie mniej) niż normalnie⁹.

Mit: otyłość wynika z zaniedbań i braku silnej woli

Badania przeprowadzone na wychowywanych oddzielnie bliźniętach i adoptowanych dzieciach wykazały, że ryzyko odziedziczenia otyłości wynosi 50–80%¹³.

Geny mają także wpływ na skuteczność różnych diet odchudzających i chęć do ćwiczeń¹⁴.

obese woman and man infront of obesity gene illustration

Mit: otyłość to problem, z którym trzeba sobie radzić samodzielnie

Pomyśl o innych złożonych chorobach przewlekłych, które można wyleczyć samodzielnie, bez wykwalifikowanej pomocy medycznej¹¹. Czy przychodzą Ci jakieś do głowy?

Rozważmy przykład astmy. To choroba, która również ma podłoże genetyczne, fizjologiczne i środowiskowe¹⁶.

Czy ktokolwiek leczyłby astmę bez udziału lekarza? Czy osobom chorym towarzyszyłoby poczucie wstydu lub winy z powodu ich dolegliwości lub proszenia lekarza o pomoc?

Choroby przewlekłe wymagają opieki medycznej i leczenia. Rozmowa z lekarzem rodzinnym o skutecznych metodach leczenia otyłości dopasowanych do Twoich potrzeb jest w pełni uzasadniona¹⁵.

Na co narażasz się w związku z otyłością?

Dowiedz się więcej

_{Piśmiennictwo}

_{1. Bray G, et al. Obesity: a chronic relapsing progressive disease process. A position statement of the World Obesity Federation, Obesity Rev 2017; 18(7); 715–23.}

_{2. Wolfenden L, et al. The challenge for global health systems in preventing and managing obesity. Obesity Reviews. 2019;(S2):185–193.}

_{3. Caterson I, et al. Gaps to bridge: Misalignment between perception, reality and actions in obesity, Diabetes Obes Metab 2019; 21(8): 1914–24.}

_{5. National Health and Medical Research Council (2013). Clinical Practice Guidelines for the management of overweight and obesity in adults, adolescents and children in Australia. Dokument pod adresem https://www.nhmrc.gov.au/about-us/publications/clinical-practice-guidelines-management-overweight-and-obesity. Dostęp: wrzesień 2019 r.}

_{6. Action to prevent obesity and reduce its impact across the life course – Evidence Review. 2018. Dokument pod adresem https://www.racp.edu.au/docs/default-source/advocacy-library/racp-obesity-position-statement.pdf. Dostęp: grudzień 2019 r.}

_{7. Das B, Khan O. The myths of obesity. Int J Surg 2019; 68: 114–16.}

_{8. Sumithran P and Proietto J. The defense of body weight: a physiological basis for weight regain after weight loss. Clin Sci 2103; 124: 231–41.}

_{9. Fothergill E, et al. Persistent Metabolic Adaptation 6 Years After “The Biggest Loser” Competition.Obesity 2016; 24(8): 1612–19.}

_{10. Dhurandhar N. Stop the patient blame game: what actually causes obesity. Dokument pod adresem https://www.medscape.com/viewarticle/909500. Dostęp: wrzesień 2019 r.}

_{11. Schwartz M, et al. Obesity Pathogenesis: An Endocrine Society Scientific StatementEndocrine Rev 2017; 38: 267–96.}

_{12. Pilitsi E, et al. Pharmacotherapy of obesity: Available medications and drugs under investigation. Metab Clin Exp 2019; 92: 170–92.}

_{13. Brandkvist M, et al, Quantifying the impact of genes on body mass index during the obesity epidemic: longitudinal findings from the HUNT Study. BMJ 2019; 366:14067.}

_{14. Bray G, et al. The Science of Obesity Management: An Endocrine Society Scientific Statement. Obesity Rev 2018; 39; 79-132.}

_{15. Obesity prevention and management position statement 2019. Dokument pod adresem https://www.racgp.org.au/FSDEDEV/media/documents/RACGP/Position%20statements/Obesity-prevention-and-management.pdf. Dostęp: wrzesień 2019 r.}

_{16. WHO ASTHMA Factsheet https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/asthma}