Wat is een (peri)anale fistel?

Een fistel bij de anus (perianale fistel of pijpzweer) is een nieuw gangetje/verbinding tussen het anale kanaal en de huid rondom de anus. Omdat de fistel een open verbinding tussen de anus en de huid is, kan er langs deze weg vocht, pus, lucht en soms zelfs ontlasting ontsnappen. De uitgang van de fistel zit meestal direct naast de anus, maar soms ook midden op de bil. Dan heeft de fistel zich door het bekken en de bil heen gewerkt.

Verschillende soorten fistels

Er zijn vier verschillende soorten perianale fistels. De fistels die het vaakst voorkomen zijn de transsfincterische fistel en de intersfincteristische fistel. Een transsfincterische fistel loopt vanuit de anus door de inwendige en uitwendige kringspier. Een intersfincterische fistel loopt vanuit de anus door de inwendige kringspier en dan naar buiten.

De andere twee soorten perianale fistels zijn de extrasfincterische en de suprasfincterische fistel; deze komen minder vaak voor. Een extrasfincterische fistel is een zogenaamde complexe fistel. De suprasfincterische fistel loopt door het bovenste deel van de buitenste kringspier en deze wordt wel een hoge fistel genoemd.

Oorzaak

Een perianale fistel ontstaat meestal na een eerdere ontsteking in de buurt van de anus (abces). Dit abces ontstaat door een ontsteking van een anaalkliertje. Zo’n abces (een zakje met pus) zakt naar buiten en veroorzaakt vaak pijn. Zo ontstaat er een gangetje dat na de genezing van het abces blijft bestaan. Dat is een perianale fistel.

Symptomen

De eerste symptomen van een perianale fistel kunnen zijn:

• pijn op de bil, die voelt als de pijn bij een diepe blauwe plek;
• een koortsig gevoel waarbij u het afwisselend warm en koud heeft. Dit komt door ontstekingen in de fistel.
• een bult die er uitziet als een puist of steenpuist. Hierin zit pus.
• een open wond waar vuil en vocht uit komt. Op uw ondergoed kunt u lichtrode en bruinige vlekken zien.
• vocht rond de anus;
• abcessen rond de anus;
• aambeien rond de anus.

Diagnose

Meestal zijn de klachten zo duidelijk dat lichamelijk onderzoek voldoende is. Soms is extra onderzoek nodig.

• Met inwendig echografisch onderzoek van de anus wordt gekeken hoe de fistelgang ten opzichte van de sluitspier loopt. Dit onderzoek wordt uitgevoerd met een echo-endoscoop, een buis of slang met aan het uiteinde een echokop. Op basis van geluidsgolven wordt een soort foto gemaakt.
• Met een MRI-onderzoek (scan) kan worden vastgesteld of en hoe de fistel verder naar binnendringt. Met behulp van een magnetisch veld, radiogolven en een computer worden beelden gemaakt.

Volgende: Behandelingsopties voor (peri)anale fistels